Η φθηνή θέρμανση με τη χρήση βιομάζας (τζάκια, ξυλόσομπες κ.λπ.) θέτει σε άμεσο κίνδυνο τη ζωή των κατοίκων της συμπρωτεύουσας και ειδικά των ευπαθών ομάδων, όπως προκύπτει από τα στοιχεία για την ατμοσφαιρική ρύπανση πέρσι το χειμώνα
Η φθηνή θέρμανση, με τη χρήση καυσόξυλων, πέρσι στη Θεσσαλονίκη αύξησε τη θνητότητα κατά 50% σε σχέση με τον προηγούμενο χρόνο. Αιτία τα αιωρούμενα σωματίδια από την καύση του ξύλου, που δημιουργούν ατμοσφαιρική ρύπανση, τόσο στην πόλη όσο και μέσα στα σπίτια όπου χρησιμοποιούνται τζάκια και ξυλόσομπες. Η αύξηση θνητότητας παρατηρήθηκε σε άτομα που αντιμετωπίζουν χρόνια βρογχίτιδα, καρδιαγγειακά και αναπνευστικά νοσήματα.
Αυτό έδειξαν τα στοιχεία από την εφαρμογή του Μεσογειακού Δικτύου CROME στην Ελλάδα σχετικά με την επιβάρυνση της δημόσιας υγείας σε μεγάλες πόλεις από τη χρήση στερεάς βιομάζας ως καύσιμης ύλης. Πρόκειται για ένα δίκτυο επιστημονικών φορέων, πανεπιστημίων και εργαστηρίων, που, μεταξύ άλλων, παρατηρεί και καταγράφει και την αύξηση των αιωρούμενων σωματιδίων στην ατμόσφαιρα των πόλεων.
Μετρήσεις
Τα στοιχεία της έρευνας προέρχονται από μετρήσεις του εργαστηρίου Περιβαλλοντικής Μηχανικής του Τμήματος Χημικών Μηχανικών του ΑΠΘ, από τις αρχές Οκτωβρίου του 2012 ώς τα μέσα Απριλίου του 2013, στην οδό Εγνατία και στο Επταπύργιο. Σύμφωνα με την έρευνα, η αύξηση των σωματιδίων στην ατμόσφαιρα της Θεσσαλονίκης εμφανίστηκε από το δεύτερο δεκαήμερο του Νοεμβρίου 2012, όταν ξεκίνησε και η πτώση της θερμοκρασίας.
Δεδομένου ότι οι δειγματολήπτες στο Επταπύργιο δεν εκτίθενται σε απ' ευθείας εκπομπές οχημάτων όπως οι αντίστοιχοι στην Εγνατίας, η ραγδαία αυτή αύξηση σωματιδίων αποδίδεται στις οικιακές καύσεις με σκοπό τη θέρμανση. Οι αυξημένες αυτές συγκεντρώσεις οφείλονται σε σημαντικό βαθμό στη χρήση βιομάζας (τζάκια, ξυλόσομπες κ.λπ.).
Καρκινογόνα
Σύμφωνα με τους επιστήμονες, ιδιαίτερο ενδιαφέρον παρουσιάζουν, τα αποτελέσματα που σχετίζονται με τον προσδιορισμό καρκινογόνων πολυαρωματικών υδρογονανθράκων. Οπως εξήγησαν, λόγω των διαφορών στη φυσιολογία και την ένταση της φυσικής δραστηριότητας μεταξύ παιδιών και ενηλίκων, η εσωτερική δόση των πολυαρωματικών υδρογονανθράκων είναι αρκετά υψηλότερη στα παιδιά. Κατά συνέπεια, ο εκτιμώμενος κίνδυνος καρκινογένεσης ανέρχεται για τα παιδιά σε πέντε στο εκατομμύριο, ενώ για τους ενήλικους σε ένα στο εκατομμύριο.
Ανησυχητική είναι η αύξηση που παρατηρείται στον αριθμό των πιο λεπτόκοκκων σωματιδίων που εκπέμπονται κατά τη διάρκεια της καύσης ξύλων στο εσωτερικό των σπιτιών. Στην περίπτωση αυτή στα σωματίδια με αεροδυναμική διάμετρο κάτω από 1 μm (ΡΜ1) παρατηρείται αύξηση 4 με 5 φορές σε ένα σπίτι με τζάκι σε σύγκριση με ένα σπίτι χωρίς τζάκι.
Νοσήματα
Σύμφωνα με τους επιστήμονες, τα υπέρλεπτα αιωρούμενα σωματίδια είναι και τα πιο επικίνδυνα για την υγεία. Λόγω της μικρής τους διαμέτρου μπορούν να εισχωρήσουν βαθιά στους πνεύμονες και να φτάσουν στα βρογχιόλια, τις περιοχές των πνευμόνων όπου γίνεται η ανταλλαγή αερίων (οξυγόνου και διοξειδίου του άνθρακα). Τα πιο λεπτά μπορούν από τα βρογχιόλια να περάσουν στο αίμα επιβαρύνοντας σημαντικά την ανθρώπινη υγεία τόσο σε ό,τι αφορά σε νόσους του αναπνευστικού όσο και σε καρδιαγγειακά νοσήματα και καρκίνο του πνεύμονα.
Enet