Ο Νέος Οικοδομικός Κανονισμός (ΝΟΚ) έχει τεθεί σε ισχύ από τις 4 Ιουλίου 2012, 27 χρόνια μετά την έκδοση του ΓΟΚ 1985. Στόχος του είναι να προάγει τη δόμηση με νέες τεχνολογίες και δομικά υλικά καθώς και η προστασία του περιβάλλοντος δίνοντας απτά κίνητρα για την προώθηση του βιοκλιματικού σχεδιασμού κτιρίων. Ωστόσο, δεν είναι λίγοι εκείνοι που αντιδρούν στην εφαρμογή του Νέου Οικοδομικού Κανονισμού, έχοντας ως κύριο επιχείρημα ότι η εφαρμογή ενός Νέου Οικοδομικού Κανονισμού, ο οποίος έχει πολλές ασάφειες και κενά στην παρούσα στιγμή, που η οικοδομική δραστηριότητα τείνει να μηδενιστεί λόγω της έντονης οικονομικής ύφεσης, θα επιβαρύνει περαιτέρω την ήδη άσχημη εικόνα της οικοδομής. Στην πραγματικότητα, οι αντιδράσεις δεν είναι εντελώς ανούσιες, αν αναλογιστούμε ότι ο ΓΟΚ του 1985 αναθεωρήθηκε σχεδόν πλήρως στον τρίτο χρόνο εφαρμογής του, ενώ έγιναν συνολικά μέχρι σήμερα περί τις 22 αναθεωρήσεις.
Εν τούτοις, ο ΓΟΚ του 1985 είναι πλέον αναχρονιστικός και δε διευκολύνει τις αστικές αναπλάσεις, αλλά κυρίως την αποσυμφόρηση του ήδη επιβεβαρυμμένου αστικού περιβάλλοντος. Σε κάθε περίπτωση πάντως, και ανεξάρτητα με τις αντιδράσεις ή και την σύγχυση που μπορεί να προκαλέσει η ισχύς ενός Νέου Οικοδομικού Κανονισμού είναι δύσκολο να αμφισβητηθεί η αναγκαιότητα του. Τα πλεονεκτήματα του Νέου Κανονισμού αναλύονται παρακάτω.
1. Αποσυμφόρηση των κορεσμένων αστικών περιοχών με απόδοση περισσότερων κοινόχρηστων χώρων και χώρων πρασίνου. Ο σκοπός αυτός επιτυγχάνεται με τη μείωση κάλυψης πέραν του 60% υπό συγκεκριμένες προϋποθέσεις, οι οποίες αναλύονται στο άρθρο 10 του Ν. 4067/12. Για παράδειγμα για τα οικόπεδα που η επιφάνεια τους είναι μεγαλύτερη από αυτή της αρτιότητας, αν ο οικοπεδούχος αποδώσει σε κοινή δημόσια χρήση επιφάνεια ίση με την αύξηση της επιφάνειας δόμησης διά του επιτρεπόμενου συντελεστή δόμησης ή δεχθεί μείωση του επιτρεπόμενου ποσοστού κάλυψης σε ποσοστό 25%, τότε του δίνεται το κίνητρο της ποσοστιαίας αύξησης του επιτρεπόμενου συντελεστή δόμησης σε ποσοστό 25%.
2. Προώθηση του βιοκλιματικού σχεδιασμού. Σύμφωνα με το Νέο Οικοδομικό Κανονισμό όλα τα στοιχεία δόμησης που βοηθούν στη μείωση της κατανάλωσης ενέργειας, όπως αίθρια, συστήματα σκίασης, στοιχεία εξυπηρέτησης παθητικού δροσισμού κ.λπ., δε θα προσμετρούνται στην κάλυψη και στη δόμηση.
3. Πάταξη των αυθαιρεσιών. Στο άρθρο 11 του Ν. 4067/12 καθορίζονται με σαφήνεια οι όροι και οι προϋποθέσεις για ημιυπαίθριους, πατάρια, σοφίτες καθώς και υπογείων που εξυπηρετούν με τη χρήση τους χώρους της ανωδομής.
4. Προστασία του περιβάλλοντος. Ο ακάλυπτος χώρος του οικοπέδου πρέπει να παραμείνει τουλάχιστον κατά τα 2/3 του χωρίς επίστρωση και να φυτεύεται. Επιπλέον θεσμοθετούνται τα φυτεμένα δώματα με κίνητρο, μεταξύ άλλων, επιπλέον δόμηση σε σχέση με τα μέγιστα επιτρεπόμενα μεγέθη. Επιπλέον, επιτρέπονται οι εγκαταστάσεις που υποστηρίζουν τα συστήματα εξοικονόμησης ενέργειας, ανακύκλωσης, παραγωγής ενέργειας κ.λπ.
Τα παραπάνω αποτελούν μόνο μερικά παραδείγματα των πλεονεκτημάτων του ΝΟΚ. Μεταξύ άλλων, θα πρέπει να αναφερθεί και ότι ο ΝΟΚ βοηθά στην παραγωγή ποιοτικότερων αρχιτεκτονικά κτιρίων καθώς ενισχύει την ελευθερία της αρχιτεκτονικής έκφρασης. Επιπλέον, σε συνδυασμό με το Νόμο 4030/11 για το νέο τρόπο έκδοσης οικοδομικών αδειών, ελαχιστοποιείται η γραφειοκρατία και η πιθανότητα χρηματισμού των κρατικών υπαλλήλων αφού μειώνει στο ελάχιστο τη συναλλαγή πολιτείας, επιχειρηματία, πολίτη και θεσμοθετεί ελεγκτικά όργανα.
Η αλήθεια είναι ότι υπάρχει πλήθος προβληματικών κτιρίων αυτή τη στιγμή που η ωφέλιμη διάρκεια ζωής τους πλησιάζει στο τέλος τους και θα πρέπει να υπάρξουν κίνητρα για τον εκσυγχρονισμό του αστικού περιβάλλοντος σε Ευρωπαϊκά πρότυπα. Ο ΝΟΚ προσφέρει αυτή τη δυνατότητα και θα ήταν ωφέλιμο να την εκμεταλλευτούμε. Σίγουρα θα χρειαστούν αλλαγές και διευκρινήσεις των διατάξεων, ωστόσο, θεσμοθετούνται κανόνες που συμβάλλουν στη δημιουργία μιας σύγχρονης πόλης φιλικής προς τον άνθρωπο και τις ανάγκες του.
Γράφει ο Παναγιώτης Μερεκούλιας Πολιτικός Μηχανικός, MRECM, MRICS
