Η αμέλεια αποτελεί τον υπ' αριθμόν ένα κίνδυνο στη χρήση οικιακών μέσων θέρμανσης, όπως οι σόμπες και τα τζάκια, καθώς, από ό,τι αποδεικνύεται, μπορεί λόγω κρίσης ο κόσμος να αναζητά τη φθηνότερη λύση στη θέρμανση, ωστόσο δεν είναι εξοικειωμένος με τη σωστή λειτουργία και συντήρησή τους.

Μάλιστα, σε κάποιες περιπτώσεις, όχι απλώς δεν πληρούνται οι προδιαγραφές για τη σωστή λειτουργία των μέσων αυτών, αλλά μεμονωμένα άτομα καταφεύγουν στη φθηνότερη δυνατή και άκρως επικίνδυνη λύση της αυτοσχέδιας κατασκευής σόμπας με μεταλλικά βαρέλια και μπουριά εξαερισμού.

"Οι κάτοικοι αστικών περιοχών, όπως εκείνων της Αθήνας και της Θεσσαλονίκης δεν είναι συνηθισμένοι στην ξυλόσομπα και τα τζάκια που προ κρίσης λειτουργούσαν διακοσμητικά. Οι παλαιότεροι κυρίως, που ζούσαν στην ύπαιθρο, γνώριζαν πολύ καλά πώς να χρησιμοποιούν τα μέσα αυτά, καθώς αποτελούσαν για πολλά χρόνια τις μοναδικές πηγές θέρμανσης για εκείνους" τονίζει στο ΑΠΕ-ΜΠΕ ο εκπρόσωπος Τύπου του Πυροσβεστικού Σώματος Νικόλαος Τσόγκας και υπογραμμίζει ότι "δεν υπάρχει πιο επικίνδυνο πράγμα από την αμέλεια".

Ειδικότερα, σύμφωνα με την Πυροσβεστική, 16 άνθρωποι έχασαν τη ζωή τους κατά τη διάρκεια της περασμένης χρονιάς με τραγικότερο περιστατικό εκείνο στη Μεσορόπη Καβάλας, όπου τρία αδελφάκια κάηκαν ζωντανά από φωτιά που προήλθε από ξυλόσομπα.

Το 2011, ο αριθμός των νεκρών για τον ίδιο λόγο ήταν 9, το 2010 επίσης 9, 4 το 2009, 16 το 2008 και 13 το 2007. Σε σύνολο, μάλιστα, 64 πυρκαγιών σε όλη τη χώρα, από το 2007 μέχρι σήμερα, οι περισσότερες (21) προήλθαν από τζάκια, 16 από ηλεκτρικές θερμάστρες, 11 από ξυλόσομπες, 7 από σόμπες πετρελαίου, 3 από πυρά θέρμανσης και 3 από σόμπα υγραερίου.

Σε ό,τι αφορά τις ηλικίες, η πλειονότητα των θυμάτων από τέτοιου είδους πυρκαγιές είναι ηλικιωμένοι άνω των 75 ετών.

Μεγάλο κίνδυνο για την ανθρώπινη ζωή αποτελούν, εξάλλου, οι αυτοσχέδιες σόμπες που, όπως επισημαίνει η καθηγήτρια Πνευμονολογίας Παρασκευή Αργυροπούλου-Πατάκα, κατασκευάζουν κάποιοι από μόνοι τους χωρίς να γνωρίζουν οτιδήποτε για τη λειτουργία μιας τέτοιας κατασκευής.

Σύμφωνα με την ίδια, εκτός από το ενδεχόμενο πυρκαγιάς, η ατελής καύση σε σόμπες, τζάκια και καυστήρες μπορεί να προκαλέσει την έκλυση μονοξειδίου του άνθρακα, εφόσον μάλιστα ο χώρος δεν αερίζεται καλά και δεν ανανεώνεται ο αέρας σε αυτόν. Η δηλητηρίαση από μονοξείδιο του άνθρακα προκαλεί το θάνατο, κάτι που συνέβη πριν από μερικά χρόνια και σε ξενοδοχείο της Θεσσαλονίκης αλλά και στην Κέρκυρα.

Ο σχετικός κίνδυνος αυξάνει όταν κλείνει το κλαπέ στα τζάκια και δεν διαφεύγει ο καπνός μέσω της καμινάδας στο εξωτερικό περιβάλλον αλλά και όταν χρησιμοποιούνται μη πιστοποιημένα μέσα θέρμανσης, τα οποία μάλιστα δεν συντηρούνται όπως θα έπρεπε.

Επιπλέον, επιπτώσεις στην υγεία μπορεί να έχουν και ουσίες που εκλύονται κατά την καύση διαφόρων υλικών, όπως το νοβοπάν, τα ξύλα με βερνίκι ακόμη και μη πιστοποιημένα πέλλετ που μπορεί να πωλούνται στους ανυποψίαστους καταναλωτές. Για όλα αυτά, οι πολίτες θα πρέπει να είναι ιδιαίτερα προσεκτικοί.

Οδηγίες προς τους πολίτες

"Δεν έχουμε να φοβόμαστε τίποτα, αν η σόμπα ή οποιοδήποτε άλλο μέσο θέρμανσης βρίσκεται σε σταθερό μέρος και όχι πάνω σε χαλιά, υφάσματα που θα μπορούσαν να μεταδώσουν τη φωτιά, αν καθαρίζουμε προσεκτικά τα κάρβουνα και τη στάχτη, μακρυά από κουρτίνες και κρεμασμένα ρούχα και αν δεν ρίχνουμε εύφλεκτα υγρά που εγκυμονούν σοβαρούς κινδύνους αναζωπύρωσης της φωτιάς και μετάδοσής της στα ρούχα".

Αυτό τονίζει, εκ μέρους της Πυροσβεστικής ο κ. Τσόγκας και συνιστά την αγορά μόνο πιστοποιημένων συσκευών και την πολύ καλή συντήρηση των μέσων θέρμανσης από εξουσιοδοτημένους τεχνικούς.

Στις οδηγίες της Πυροσβεστικής προς τους πολίτες, περιλαμβάνονται, επίσης, η αποτροπή των παιδιών από παιχνίδια με τη φωτιά, το καλό σβήσιμο των τσιγάρων στο οικιακό περιβάλλον, ο εφοδιασμός με πυροσβεστήρες και η καλή συντήρηση των ηλεκτρικών εγκαταστάσεων κάθε σπιτιού.

Ο "χρυσός κανόνας" για τον καταναλωτή

Από την πλευρά του, ο προϊστάμενος του τμήματος Επαγγελματικών Θεμάτων του ΤΕΕ (Τμήμα Κεντρικής Μακεδονίας) Βασίλης Εβρένογλου υπογραμμίζει ότι "ο 'χρυσός κανόνας' για τον καταναλωτή είναι να χρησιμοποιεί τις οδηγίες που δίνει κάθε πιστοποιημένος κατασκευαστής". Αυτό δεν θα πρέπει σε καμία περίπτωση να παραβλέπεται και κανείς δεν θα πρέπει να επαναπαύεται από γενικές συστάσεις.

Σε κάθε περίπτωση, θέτοντας ένα πλαίσιο ορθής λειτουργίας των οικιακών μέσων θέρμανσης προτείνει:

-οι καταναλωτές να αναζητούν σε κάθε συσκευή τη δήλωση συμμόρφωσης CE που αποτελεί αυτοπιστοποίηση του κατασκευαστή, περιγράφει το πρότυπο πιστοποίησης που χρησιμοποιήθηκε και ελέγχεται σε περίπτωση δυσλειτουργίας από τους αρμόδιους φορείς,

-να διασφαλίζεται η σωστή έκλυση των καυσαερίων δηλαδή η διοχέτευσή τους στο εξωτερικό περιβάλλον μακριά από το χώρο του σπιτιού,

-να καθαρίζονται με τον ενδεικνυόμενο τρόπο οι καμινάδες και τα μπουριά της σόμπας ώστε να μην υπάρχει ο κίνδυνος ανάφλεξης από τα σωματίδια που επικάθονται σε αυτά,

-να συντηρούνται οι εγκαταστάσεις αυτοματισμού που ενεργοποιούνται σε περίπτωση υπερθέρμανσης ή αύξησης της πίεσης του νερού (εφόσον πρόκειται για λειτουργία λέβητα νερού ή θερμαντικών σωμάτων),

-να επιλέγονται πιστοποιημένα καύσιμα που ορίζονται από τις οδηγίες χρήσης κάθε μέσου θέρμανσης,

-η αποθήκευση της καύσιμης ύλης να μην γίνεται σε απόσταση που θα μπορούσε να αναφλεχθεί και

-να λαμβάνεται μέριμνα για τη στατικότητα των σημείων όπου αποθηκεύεται η καύσιμη ύλη.

(ΑΠΕ-ΜΠΕ)