Με τη ψήφιση του νέου Κώδικα Φορολογίας Εισοδήματος, Ν.4172/2013 και συγκεκριμένα με το άρθρο 32, επήλθαν ουσιώδεις διαφοροποιήσεις στα τεκμήρια απόκτησης περιούσιας, το λεγόμενο “πόθεν έσχες”. Από 01/01/2014 τα περιουσιακά στοιχεία που εμπίπτουν στις διατάξεις αυτές είναι τα εξής:

• Αυτοκίνητα, δίτροχα και σκάφη αναψυχής. .
• Κινητά πράγματα μεγάλης αξίας άνω την 10.000€
• Αγορά, σύσταση ή αύξηση κεφαλαίου επιχείρησης.
• Αγορά ή μίσθωση ακινήτων και ανέγερση οικοδομών ή κατασκευή δεξαμενών κολύμβησης.
• Χορηγήσεις δανείων.
• Δαπάνες για δωρεές, γονικές παροχές ή χορηγίες άνω των 300€ με εξαίρεση τις δωρεές προς δημόσιο και κοινωφελή ιδρύματα.
•  Απόσβεση δανείων ή πιστώσεων οποιασδήποτε μορφής.

Οι βασικές διαφοροποιήσεις σε σχέση με τις διατάξεις του προηγούμενου Νόμου 2238/1994 και το άρθρο 17, αφορούν την θέσπιση τεκμηρίου για το μετοχικό/εταιρικό κεφάλαιο των επιχειρήσεων και την απόκτηση ακινήτων.

Επομένως, η εισφορά μετοχικού/εταιρικού κεφαλαίου κατά τη σύσταση οποιουδήποτε Νομικού προσώπου (ΟΕ, ΕΕ, ΕΠΕ, ΙΚΕ, ΑΕ), η αύξηση κεφαλαίου, η αγορά μετοχών/εταιρικών μεριδίων υφιστάμενης εταιρείας αποτελούν στοιχεία, για τα οποία θα πρέπει να αιτιολογείται η πηγή προέλευσης των κεφαλαίων.

Σε ό,τι αφορά τα ακίνητα, από τις 17/12/2010 έως και 31/12/2013, με την ψήφιση του Νόμου 3899/2010 και με βάση την παράγραφο 1 του άρθρου 8, είχε ανασταλεί το πόθεν έσχες, για την αγορά πρώτης κατοικίας έως 120 τμ και αξίας 200.000€, με σκοπό την τόνωση της κτηματαγοράς. Οι απαλλακτικές διατάξεις επεκτάθηκαν για όλες τις αγορές ακινήτων με το άρθρο 28 παρ.6 του Ν.3986/2011, προσπαθώντας αποσπασματικά να αντιμετωπιστεί η κρίση.

Στο σημείο αυτό πρέπει να σημειώσουμε ότι ανέκαθεν η πρώτη κατοικία έχρηζε ιδιαίτερης φορολογικής μεταχείρισης, από τις εκάστοτε ηγεσίες του Υπουργείου Οικονομικών, με εξαίρεση το 2010 όταν με το άρθρο 3 του Νόμου 3842/2010 καταργήθηκε η απαλλαγή από το πόθεν έσχες για την αγορά ή την ανέγερση πρώτης κατοικίας. Το μέτρο τότε είχε αποσυρθεί εσπευσμένα μετά από 8 μήνες. Οι νέες διατάξεις άραγε, θα μπορέσουν να εφαρμοστούν ή τελικά θα τροποποιηθούν ακόμα νωρίτερα;
 
Στο άρθρο 33 του νέου ΚΦΕ δεν λείπουν βέβαια και οι εξαιρέσεις από την εφαρμογή του μέτρου. Έτσι λοιπόν, η ετήσια αντικειμενική δαπάνη και η δαπάνη απόκτησης περιουσιακών στοιχείων δεν εφαρμόζονται:

-  Για ΙΧΕ αναπήρων.
- Στους εμπόρους αυτοκινήτων, σε ότι αφορά την αγορά αυτοκινήτων με σκοπό τη πώληση.
- Η αντικειμενική δαπάνη που προκύπτει για τα σκάφη αναψυχής ιδιωτικής χρήσης , κυριότητας ή κατοχής μονίμων κατοίκων εξωτερικού.
- Προκειμένου για φυσικά πρόσωπα, που έχουν τη φορολογική κατοικία τους στην αλλοδαπή, εφόσον δεν αποκτούν εισοδήματα στην Ελλάδα.
-  Μειωμένες κατά 30% είναι οι αντικειμενικές δαπάνες για συνταξιούχους,
που έχουν υπερβεί το 65ο έτος της ηλικίας τους.

Είναι η πλήρης εφαρμογή ελέγχου των δαπανών απόκτησης περιουσιακών στοιχείων, ένα δίκαιο μέτρο που θα συμβάλλει στην πάταξη της φοροδιαφυγής; Σίγουρα ναι.

Σε μία κακή οικονομική συγκυρία, ο αυστηρός έλεγχος της προέλευσης των χρημάτων, ακόμα και για επένδυση σε εταιρείες ή την αγορά πρώτης κατοικίας, είναι μέτρο αντιαναπτυξιακό; Πάλι ναι.

Πάντως τα ελληνικά νοικοκυριά και επιχειρήσεις, βιώνουν μία από τις δυσκολότερες οικονομικά περιόδους, στη σύγχρονη ιστορία και μία μεταβατική περίοδος σε τόσο σοβαρά θέματα, είναι αν όχι η καλύτερη, γιατί κι εδώ υπάρχει αντίλογος, σίγουρα η πιο ανώδυνη λύση.

* Ο κ. Γιώργος Δαλιάνης είναι Διευθύνων Σύμβουλος της Artion AE και ο κ. Άγγελος Παναγόπουλος είναι Ειδικός Συνεργάτης της εταιρείας, Ασκούμενος ορκωτός ελεγκτής- λογιστής

artion.gr